Οι γιορτές έχουν φώτα, παρέες, και δελεαστικές online προσφορές για Χριστουγεννιάτικα δώρα και καλούδια. Δυστυχώς, όμως, αυτή η περίοδος φέρνει μαζί της και μια λιγότερο φωτεινή πλευρά: την αύξηση των ηλεκτρονικών απατών. Καθώς ψάχνουμε προσφορές, κάνουμε περισσότερες online αγορές και έχουμε το μυαλό μας σε πολλά ταυτόχρονα, γινόμαστε πιο ευάλωτοι σε κακόβουλες ενέργειες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι «φταίμε».

Ο στόχος αυτού του άρθρου είναι να σου δώσει την αίσθηση ότι μπορείς να κινηθείς με περισσότερη σιγουριά όταν κάνεις τις γιορτινές σου αγορές. Να ξέρεις τι να προσέχεις, πώς να κάνεις έναν γρήγορο έλεγχο και, κυρίως, ότι υπάρχουν τρόποι να προστατευτείς. Άλλωστε, η γιορτινή περίοδος είναι για να τη χαιρόμαστε, όχι για να ανησυχούμε.

Ας δούμε, λοιπόν, σε ποιες περιπτώσεις αξίζει να σκεφτείς διπλά τις προθέσεις των ανθρώπων πίσω από μια διαφήμιση ή ένα μήνυμα.

1. Scam μέσω SMS για «ανεπιτυχείς παραδόσεις»

Ίσως το πιο συνηθισμένο φαινόμενο αυτή την εποχή. Ένα SMS που μοιάζει να έρχεται από courier ή ταχυδρομείο. Συνήθως σου λέει ότι «η παράδοση απέτυχε» και ότι πρέπει να πατήσεις έναν σύνδεσμο για να επιβεβαιώσεις στοιχεία ή να πληρώσεις 1-2 ευρώ «έξοδα» επαναποστολής.

Αν το δούμε λίγο πιο καθαρά, υπάρχουν μικρές ενδείξεις που χτυπάνε καμπανάκι:

• το μήνυμα έρχεται από άγνωστο αριθμό.
• το link είναι περίεργο, με γράμματα και νούμερα που δεν παραπέμπουν σε γνωστό domain.
• υπάρχει πίεση χρόνου («εκπνέει σε 2 ώρες»)

Πριν κάνεις οτιδήποτε, σταμάτα για δύο δευτερόλεπτα. Οι εταιρείες courier δε ζητούν ποτέ προσωπικά στοιχεία ή τα στοιχεία της κάρτας σου από τέτοια μηνύματα. Αν περιμένεις δέμα, μπες χειροκίνητα στην επίσημη ιστοσελίδα της εταιρείας που ξέρεις ότι το χειρίζεται. Έτσι γλιτώνεις την παγίδα με μια μικρή – αλλά πολύτιμη – διασταύρωση.

2. Phishing emails που μιμούνται εταιρείες courier

Στην ίδια λογική με το SMS, αλλά η διαδικτυακή απάτη γίνεται, ας το πούμε, λίγο πιο «επαγγελματικά». Εδώ μιλάμε για emails που μοιάζουν σωστά: λογότυπο courier, ύφος που θυμίζει πραγματική εταιρεία, μέχρι και υπογραφές. Ο σκοπός τους είναι να σε κάνουν να κατεβάσεις κάποιο συνημμένο ή να πατήσεις έναν σύνδεσμο για να «βεβαιώσεις την πληρωμή».

Επειδή όλοι μας κάποια στιγμή αγχωνόμαστε με παραγγελίες, είναι εύκολο να παραπλανηθούμε, ειδικά αν ανοίξαμε το email σε στιγμή που είμαστε βιαστικοί ή πιεσμένοι. Γι’ αυτό βοηθά πολύ να ελέγχεις πάντα:

• το email αποστολέα (συχνά έχει μικρές παραλλαγές, π.χ. couirer-delivery.com αντί για courier.gr),
• την ορθογραφία και τα περίεργα Ελληνικά,
• συνημμένα αρχεία τύπου .zip, .exe, .html,
• τον τόνο του email, που συνήθως δημιουργεί μια αίσθηση «κατεπείγοντος».

Αν κάτι δε σου φαίνεται φυσιολογικό, καλύτερα να το αγνοήσεις. Η πραγματική εταιρεία courier δεν πρόκειται να παρακρατήσει το δέμα σου επειδή δεν πάτησες έναν σύνδεσμο (link).

3. Ύποπτες διαφημίσεις στα social media που οδηγούν σε ψεύτικα e-shops

Την περίοδο των γιορτών οι διαφημίσεις πολλαπλασιάζονται. Μερικές όμως… είναι πολύ καλές για να είναι αληθινές. Brand που «μοιάζει» με το αγαπημένο σου, αλλά γράφεται λίγο διαφορετικά. Σούπερ εκπτώσεις 70% σε προϊόντα που κανονικά δεν μπαίνουν σε τέτοιες προσφορές. Ή, ακόμα χειρότερα, ένα e-shop που φαίνεται ότι δημιουργήθηκε μόλις χθες και έχει όλα κι όλα πέντε προϊόντα.

Μπορείς να κάνεις έναν μικρό αλλά ουσιαστικό έλεγχο πριν αγοράσεις:

• Ψάξε για στοιχεία επικοινωνίας και φυσική διεύθυνση.
• Δες αν υπάρχει πολιτική επιστροφών, όροι χρήσης, τιμολόγηση.
• Κάνε μια αναζήτηση στο Google για κριτικές και αξιολογήσεις.
• Δες αν υπάρχει ενεργό e-shop σε social media που λειτουργεί οργανικά, όχι μόνο με διαφημίσεις.

Αν κάτι λείπει ή σε δυσκολεύει να το βρεις, ίσως αξίζει να το αφήσεις. Οι διαδικτυακές απάτες βασίζονται πολύ στην παρόρμηση. Οπότε είναι απλό. Δίνεις λίγο παραπάνω χρόνο στον εαυτό σου, και ήδη έχεις μειώσει τον κίνδυνο στο μισό.

4. «Too good to be true» προσφορές για ταξίδια και ξενοδοχεία

Εδώ συνήθως βλέπουμε σελίδες που υπόσχονται πολυτελή πακέτα διακοπών, αεροπορικά και ξενοδοχεία σε τιμές που δε βγάζουν νόημα. Είναι μια από τις πιο συνηθισμένες διαδικτυακές απάτες, γιατί πατούν στην ανάγκη να οργανώσουμε κάτι ωραίο για τις γιορτές.

Τι βοηθά να ελέγξεις:

• Αν η σελίδα της προσφοράς έχει στοιχεία εταιρείας.
• Αν οι φωτογραφίες είναι «κλεμμένες» από άλλες ιστοσελίδες.
• Αν ζητούν άμεση προπληρωμή χωρίς δυνατότητα ακύρωσης.
• Αν η μέθοδος πληρωμής δεν είναι ασφαλής.

Τα αξιόπιστα ταξιδιωτικά γραφεία δεν λειτουργούν με πίεση χρόνου, ούτε με ασαφείς όρους. Και, γενικά, αν μια προσφορά φαίνεται υπερβολική… συνήθως είναι.

5. Απάτες σε marketplaces και ιδιωτικές αγγελίες

Τις γιορτές πολλοί άνθρωποι πουλάνε δώρα, προϊόντα που δε χρησιμοποιούν ή κάνουν ανανεώσεις σε συσκευές. Έτσι, τα marketplaces γεμίζουν ευκαιρίες. Αλλά ταυτόχρονα γίνονται εύφορο έδαφος και για απάτες.

Κλασικά σημάδια:

• Υπερβολικά χαμηλή τιμή σε συσκευές υψηλής αξίας,
• Πωλητές που πιέζουν για άμεσες ενέργειες,
• Προτροπή για αποστολή χρημάτων σε εξωτερικές πλατφόρμες,
• Αμοιβές για μεσάζοντες ή third-party apps.

Η βασική αρχή εδώ είναι: αγορές και πληρωμές μέσα από την επίσημη πλατφόρμα. Αν κάποιος ζητάει «κάτι άλλο», μπορούμε απλώς να μη συνεχίσουμε τη συναλλαγή.

Πώς να τσεκάρεις αν κάτι είναι απάτη πριν κάνεις το κλικ

1. Έλεγξε τον αποστολέα. Είτε έλαβες ένα email, ένα SMS ή ένα μήνυμα στα social, δώσε βάση στο ποιος είναι αυτός που σου το έχει στείλει. Είναι πραγματική διεύθυνση ή μοιάζει με ένα ονοματεπώνυμο που δημιουργήθηκε τυχαία από έναν αλγόριθμο;
2. Απόφυγε να ανοίξεις link που ήρθε απροειδοποίητα. Αν έχεις αμφιβολία για την εξέλιξη μιας παραγγελίας σου, μπορείς πάντα να μπαίνεις χειροκίνητα στην επίσημη σελίδα του μεταφορέα.
3. Ψάξε για στοιχεία επικοινωνίας και όρους χρήσης. Συνήθως βρίσκονται στο κάτω μέρος (footer) μιας ιστοσελίδας. Αν λείπουν, αυτό από μόνο του είναι μια ένδειξη ότι ίσως πίσω από την ιστοσελίδα δεν υπάρχει μια νόμιμη επιχείρηση.
4. Απόφυγε πληρωμές εκτός της επίσημης πλατφόρμας. Είναι ο πιο συνηθισμένος δρόμος προς μια διαδικτυακή απάτη. Όταν πραγματοποιείς πληρωμές παραγγελιών, βεβαιώσου ότι βρίσκεσαι σε ένα ασφαλές περιβάλλον για online συναλλαγές.
5. Άκου το ένστικτό σου. Αν κάτι φαίνεται περίεργο, συχνά είναι κιόλας. Αν κάτι δε σου κολλάει σε ένα eshop ή μια διαφήμιση, είναι προτιμότερο να περιμένεις λιγάκι, μέχρι να έχεις περισσότερα στοιχεία ότι η απόφαση να αγοράσεις από εκεί είναι σωστή.

Και να θυμάσαι: όλοι μας μπορεί να πέσουμε σε μια τέτοια παγίδα. Δεν είναι ζήτημα αντίληψης, αλλά συγκυρίας. Γι’ αυτό και η πρόληψη είναι το σημαντικότερο βήμα.

Πώς σε προστατεύει το My Cyber Protection από ηλεκτρονική απάτη

Οι διαδικτυακές απάτες δεν κάνουν διακρίσεις. Εμφανίζονται στις γιορτές αλλά και το καλοκαίρι, τότε που υπάρχει κίνηση, ενδιαφέρον και έντονη αγοραστική δραστηριότητα. Με λίγους απλούς ελέγχους και με τα κατάλληλα εργαλεία προστασίας, μπορείς να απολαύσεις όλη τη ζεστασιά των γιορτών, χωρίς δυσάρεστες εκπλήξεις.

Με το My Cyber Protection της Eurolife FFH έχεις μια «δεύτερη γραμμή άμυνας» όταν κάτι δεν πάει όπως το περιμένεις. Σου δίνει τη σιγουριά ότι, ακόμη κι αν γίνει κάποιο λάθος, δεν είσαι μόνος/η αφού σου προσφέρει:

• Χρηματική αποζημίωση έως 2.000€/ έτος για αμφισβητούμενες online συναλλαγές & για online αγορές
• Τεχνική υποστήριξη για θέματα που αφορούν online συναλλαγές, online αγορές και κλοπή ψηφιακής ταυτότητας
• Νομική προστασία σε περίπτωση κλοπής ψηφιακής ταυτότητας.

Τέλος το My Cyber Protection συμμετέχει στο πρόγραμμα συνδυαστικών εκπτώσεων EurolifeSYN⁺, με το οποίο όσο περισσότερες ασφαλιστικές σου ανάγκες καλύπτεις, αποκτώντας προϊόντα που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, τόσο μεγαλύτερη έκπτωση έχεις στο ασφάλιστρό σου.