Πολλοί από εμάς δεν μπορούμε να φανταστούμε πώς θα ήταν η ζωή χωρίς την ευκολία του διαδικτύου. Αυτό είναι κάτι που ισχύει για πολλές πτυχές της ζωής και για ολοένα και περισσότερους ανθρώπους. Μία από αυτές τις πτυχές είναι και οι ηλεκτρονικές αγορές.

Το να κάνεις τις αγορές σου μέσω διαδικτύου σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να βγεις από το σπίτι, να συναντήσεις κίνηση και συνωστισμό με κίνδυνο να μη βρεις καν αυτό που ψάχνεις. Σημαίνει επίσης ότι μπορείς άμεσα να συγκρίνεις προϊόντα και τιμές, και να βρεις τις καλύτερες προσφορές.

Ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια που έφεραν περιορισμούς λόγω της πανδημίας, το ηλεκτρονικό εμπόριο άνθισε ακόμα περισσότερο στη χώρα μας, και τα νούμερα το επιβεβαιώνουν.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ελληνικού Συνδέσμου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GRECA), το 2019 η Ελλάδα ήταν 7η σε ρυθμό ανάπτυξης του ηλεκτρονικού εμπορίου, με αύξηση 25%, ενώ το 51% των καταναλωτών έκανε ηλεκτρονικές αγορές. Η τάση αυτή συνέχισε με αυξητική πορεία, καθώς σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Έκθεση Ηλεκτρονικού Εμπορίου για το 2021, στην Ελλάδα εντοπίστηκαν οι υψηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης στον κύκλο εργασιών για το ηλεκτρονικό εμπόριο (77%).

Οι ηλεκτρονικές αγορές την περίοδο των γιορτών

Ήδη από το τέλος Νοεμβρίου, αρχίζει η εποχιακή αύξηση των αγορών μέσω διαδικτύου, κάτι που εξηγείται από τις εκπτωτικές ενέργειες της Black Friday και της Cyber Monday, αλλά και της προετοιμασίας για τις γιορτές.

Κάθε Νοέμβριο παρατηρούνται αυξήσεις στις ηλεκτρονικές αγορές, καθώς την τελευταία Παρασκευή του μήνα πολλά καταστήματα ακολουθούν την Αμερικανική παράδοση της Black Friday και οργανώνουν εκπτώσεις και προσφορές. Ενδεικτικά, τον Νοέμβριο του 2020, η πλατφόρμα αναζήτησης προϊόντων Skroutz κατέγραψε αυξημένη κίνηση κατά 32%, ενώ οι πωλήσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω της πλατφόρμας αυξήθηκαν κατά 63%.

Με τη σειρά του, ο Ελληνικός Σύνδεσμος Ηλεκτρονικού Εμπορίου (GR.EC.A) κατέγραψε άνοδο 154,9% στην αξία των online αγορών για την εβδομάδα του Black Friday 2020, σε σχέση με τον μέσο όρο της προηγούμενης περιόδου. Σε συνδυασμό με το lockdown και τα κλειστά καταστήματα, καταγράφηκε 43,6% μεγαλύτερος τζίρος στις ηλεκτρονικές αγορές σε σχέση με την Black Friday του 2019.

Όσο πλησιάζουν τα Χριστούγεννα λοιπον, υπάρχει και η αντίστοιχη αύξηση στις αγορές, καθώς είναι μια περίοδος που παραδοσιακά “σηκώνει” περισσότερα έξοδα. Αν το σκεφτείς, υπάρχουν πολλά που μπορείς να αγοράσεις αυτή την περίοδο:

• Χριστουγεννιάτικα στολίδια
• Δώρα για ονομαστικές γιορτές και δώρα για τα Χριστούγεννα
• Παιχνίδια και ρούχα για τα παιδια
• Ρούχα και αξεσουάρ για εορταστικές εξόδους, για ρεβεγιόν και για οικογενειακά τραπέζια
• Τρόφιμα, γλυκά, και ποτά
• Και πολλά πολλά άλλα

Όμως με κάθε θετικό του ηλεκτρονικού εμπορίου, υπάρχει και ο αντίποδας των κινδύνων και της εγκληματικότητας. Καθώς ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν το διαδίκτυο για επικοινωνία και αγορές και άτομα που δεν έχουν τόση εξοικείωση, υπάρχει αυξημένος κίνδυνος να πέσουν θύματα απάτης. Η χρήση του διαδικτύου είναι πια πολύ διαδεδομένη, αλλά δεν έχουν όλοι την εμπειρία ή τις γνώσεις για να προστατευτούν από κινδύνους, ειδικά όταν οι εγκληματίες συνεχώς εξελίσσουν τις μεθόδους τους. Ας δούμε κάποιους από τους κινδύνους που ενέχουν οι ηλεκτρονικές αγορές.

Οι κίνδυνοι των ηλεκτρονικών αγορών: Cyber Attacks

Με τον ίδιο τρόπο που έχει αυξηθεί η χρήση του διαδικτύου και οι ηλεκτρονικές αγορές από μεγάλη μερίδα του πληθυσμού, αντίστοιχα αυξάνονται και οι κίνδυνοι. Και ειδικά σε περιόδους που αναμένεται αυξημένη κίνηση συναλλαγών, οι κυβερνοεγκληματίες εντείνουν τις προσπάθειές τους για να βρουν θύματα.

Σύμφωνα με το Forbes, οι διαδικτυακές απάτες με βάση την κλοπή ταυτότητας αυξήθηκαν κατά 282% μέσα στο 2020, ενώ σύμφωνα με στοιχεία του GRECA, το 49% των Ελλήνων καταναλωτών ανησυχούν για τη διαχείριση των προσωπικών τους δεδομένων, ενώ το 36% επιλέγει πληρωμή με αντικαταβολή στις ηλεκτρονικές αγορές. Επιπλέον, το 75% των καταναλωτών θέτει την εμπιστοσύνη ως σημαντικό παράγοντα επιλογής ηλεκτρονικού καταστήματος (έρευνα eCommerce 2020 ELTRUN, ΟΠΑ).

Το 2020, 10 ημέρες πριν την Black Friday παρατηρήθηκε αύξηση της τάξης του 80% σε κακόβουλες καμπάνιες phishing, με τους εγκληματίες να εκμεταλλεύονται τα αυξημένα μηνύματα προσφορών για να προσπαθήσουν να προσελκύσουν τα θύματά τους. Για φέτος, έχει παρατηρηθεί μια αύξηση 200% σε προσπάθειες phishing τους τελευταίους 9 μήνες, με αποτέλεσμα να διοργανωθεί σύσκεψη στο Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα.

Για την αποφυγή δυσάρεστων εκπλήξεων και απώλειας χρημάτων, είναι καλό να γνωρίζεις τους διάφορους τρόπους με τους οποίους δρουν οι κυβερνοεγκληματίες: 

• Το κατάστημα μπορεί να μην είναι υπαρκτό: σε αυτές τις περιπτώσεις οι καταναλωτές ελκύονται από πολύ χαμηλές τιμές σε καταστήματα που μπορεί να μοιάζουν πολύ με γνωστά υπαρκτά καταστήματα. Κάνουν τις αγορές τους αλλά τα προϊόντα δεν παραδίδονται ποτέ.
• Κλοπή ταυτότητας (identity theft): ένα πολύ σοβαρό ρίσκο σε αυτά τα καταστήματα-απάτες, καθώς ο καταναλωτής καλείται να δώσει τα στοιχεία του, τα οποία στη συνέχεια υποκλέπτονται για να πραγματοποιηθούν αγορές ή άλλες συναλλαγές χωρίς την έγκριση του καταναλωτή.
• Αδυναμία παράδοσης προϊόντων: υπάρχει περίπτωση να γίνει η συναλλαγή αλλά τα προϊόντα να μην παραδοθούν ποτέ, να φτάσουν κατεστραμμένα ή να είναι διαφορετικά από εκείνα που έχει επιλέξει ο καταναλωτής.

Πως να προστατευτείς από τις διαδικτυακές απάτες

Υπάρχουν κάποιες νομοθετικές ρυθμίσεις από την Ευρωπαϊκή και την Ελληνική νομοθεσία που έχουν εξελίξει το τοπίο των ηλεκτρονικών αγορών και παρέχουν ως ένα βαθμό προστασία στους καταναλωτές και τα προσωπικά τους δεδομένα - για παράδειγμα η οδηγία GDPR για τα προσωπικά δεδομένα ή η οδηγία PSD2 που υποχρεώνει τους εμπόρους να προσφέρουν ισχυρή αυθεντικοποίηση για τις online πληρωμές.

Όμως καθώς το διαδίκτυο αλλάζει και εξελίσσεται συνεχώς, έτσι εξελίσσονται και οι εγκληματίες που δραστηριοποιούνται σε αυτό. Έτσι δημιουργείται ένας άτυπος αγώνας δρόμου με την γραμμή του τερματισμού να μετακινείται συνεχώς προς τα μπροστά. Η καλύτερη προστασία είναι η ενημέρωση και η πρόληψη. Έτσι, είναι σημαντικό να γνωρίζεις τους κινδύνους και τους τρόπους με τους οποίους μπορείς να προστατευτείς.

Η χρήση πιστωτικής κάρτας για τις ηλεκτρονικές αγορές, οι επιλογές ισχυρής αυθεντικοποίησης, η αναζήτηση αξιολογήσεων από άλλους καταναλωτές και η επιλογή καταστημάτων με σήματα πιστοποίησης είναι τα αρχικά βήματα που μπορείς να κάνεις για ενισχυμένη ασφάλεια στις αγορές σου. Επιπλέον, είναι σημαντικό να ενημερώνεσαι για τις απάτες, τις κακόβουλες καμπάνιες, αλλά και να ξέρεις ποια είναι τα σημάδια που πρέπει να προσέχεις στις διαδικτυακές σου δραστηριότητες (περίεργες URL διευθύνσεις, ιστότοποι με ορθογραφικά λάθη, μηνύματα και email από μη έμπιστους αποστολείς, κ.α.)

Για περισσότερες πληροφορίες και συμβουλές σχετικά με τις ασφαλείς ηλεκτρονικές αγορές, μπορείς να διαβάσεις το άρθρο του Βαγγέλη Κοτσώνη, ιδρυτή και CEO του e-satisfaction.com, που φιλοξενείται στο blog της Eurolife FFH.

Ασφαλείς ηλεκτρονικές αγορές για όλους με το My Cyber Protection

Είναι αδιαμφισβήτητη η ευκολία και αμεσότητα του διαδικτύου και δεν υπάρχει λόγος να στερηθείς τις ηλεκτρονικές αγορές για τον φόβο μιας πιθανής απάτης. Το πρώτο βήμα είναι πάντα η σωστή ενημέρωση και τα μέτρα προστασίας. Όμως δεν μπορούμε να εξαλείψουμε εντελώς την πιθανότητα να συμβεί κάτι απρόοπτο.

Μια διαδικτυακή απάτη ή υποκλοπή προσωπικών δεδομένων μπορεί να σου φέρει μεγάλη αναστάτωση αλλά και χάσιμο χρόνου και χρημάτων για την αποκατάσταση των δεδομένων και ακύρωση των συναλλαγών. Ειδικά την περίοδο των γιορτών, είναι ένας μπελάς που κανείς δεν θέλει. Γι’αυτόν τον λόγο είναι χρήσιμη μια επιπλέον ασπίδα προστασίας, που μπορεί να σου προσφέρει ακόμα περισσότερη ηρεμία στις καθημερινές σου δραστηριότητες στο διαδίκτυο.

Η ασφάλεια My Cyber Protectionσου προσφέρει αποζημίωση για πιθανές ηλεκτρονικές πληρωμές που πραγματοποιούνται χωρίς την έγκρισή σου από τραπεζικό λογαριασμό ή κάρτα, καθώς και για τις αγορές από e-shop σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιπλέον, σου προσφέρει υποστήριξη σε περίπτωση που κάποιος αποκτήσει παράνομα πρόσβαση στο email ή τους λογαριασμούς σου στα κοινωνικά δίκτυα.

Πιο συγκεκριμένα, η ασφάλεια σου προσφέρει:

• Αποζημίωση online πληρωμών: η ασφάλεια προσφέρει αποζημίωση με έως και 2.000€ για αμφισβητούμενες πληρωμές online από τον λογαριασμό ή την χρεωστική ή πιστωτική κάρτα σου.
• Κάλυψη από κακόβουλη πρόσβαση σε στοιχεία λογαριασμού: αν δεχτείς επίθεση από κακόβουλο λογισμικό ή αν πέσεις θύμα καμπάνιας phishing ή pharming με συμπλήρωση στοιχείων σε πλαστό διαδικτυακό τόπο.
• Τεχνική υποστήριξη σε περίπτωση κλοπής ταυτότητας: η ασφάλεια σου παρέχει τεχνική υποστήριξη αν κάποιος αποκτήσει παράνομα πρόσβαση στο email ή τα social media σου και κάνει ενέργειες χωρίς τη συγκατάθεσή σου.
• Αποζημίωση online αγορών: η ασφάλεια προσφέρει αποζημίωση με έως και 2.000€ σε περίπτωση μη παραλαβής online παραγγελίας, παραλαβής διαφορετικού ή ελαττωματικού προϊόντος, από οποιοδήποτε eshop στον κόσμο.

Με ένα σχετικά χαμηλό κόστος της τάξης των 30€/χρόνο, μπορείς να κάνεις τις ηλεκτρονικές αγορές και συναλλαγές σου με ακόμα περισσότερη ασφάλεια, γνωρίζοντας πως αν κάτι απρόοπτο συμβεί θα έχεις κάλυψη. Έτσι δεν θα σου χαλάσει η διάθεση μέσα στις γιορτές ούτε θα χάσεις πολύτιμο χρόνο που θα μπορούσες να περάσεις με τα αγαπημένα σου πρόσωπα.

Η χρήση του διαδικτύου είναι απαραίτητη στην καθημερινότητά μας, ολοένα και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Με μερικά απλά εργαλεία και μέτρα προστασίας μπορείς να απολαύσεις την αμεσότητα, την άνεση και την ταχύτητα των συναλλαγών χωρίς το πρόσθετο άγχος των κινδύνων.