Τροφικές αλλεργίες: Ποιες είναι και πώς θα τις αντιμετωπίσετε;
Τα στατιστικά στοιχεία επιβεβαιώνουν πως υπάρχει ραγδαία αύξηση της εκδήλωσης αλλεργιών (κάθε είδους όχι μόνο τροφικών), ειδικά στην Ευρώπη. Μάλιστα, σύμφωνα με προβλέψεις της , έως το 2025 πάνω από το 50% των ευρωπαίων θα υποφέρει από κάποια αλλεργία, ενώ σήμερα, 7 εκ. ευρωπαίοι ζουν με μια τροφική αλλεργία.
Διαφορές τροφικής δυσανεξίας - αλλεργίας
Αρχικά θα πρέπει να γνωρίζει κανείς τη διαφορά ανάμεσα στις τροφικές αλλεργίες και τη δυσανεξία σε ορισμένες τροφές, γιατί μπορεί κάποια από τα συμπτώματα τους να μοιάζουν (μερικά από τα κοινά συμπτώματα είναι ναυτία, πόνος στο στομάχι και διάρροια), αλλά στην ουσία η δυσανεξία σε ορισμένες τροφές, δεν είναι τόσο σοβαρή όσο μια τροφική αλλεργία.
Στην τροφική αλλεργία, ο ανθρώπινος οργανισμός και συγκεκριμένα το ανοσοποιητικό του σύστημα μοιάζει να "επιτίθεται" σε κάποια τροφή η οποία θεωρείται αβλαβής. Συγκεκριμένα το ανοσοποιητικό σύστημα αντιδρά απέναντι σε συγκεκριμένες πρωτεΐνες(αλλεργιογόνα) απελευθερώνοντας μεγάλες ποσότητες ουσιών (π.χ. ισταμίνη, λευκοτριένια), οι οποίες με τη σειρά τους ευθύνονται για την εκδήλωση των αλλεργικών συμπτωμάτων.
Από την άλλη, σε περίπτωση δυσανεξίας (που είναι γνωστή και ως τροφική ευαισθητοποίηση) σε μια τροφή και πάλι ο οργανισμός αντιδρά, επηρεάζοντας κυρίως το πεπτικό σύστημα και όχι το ανοσοποιητικό.
Επίσης, η βασική διαφορά είναι πως στην περίπτωση της τροφικής αλλεργίας τα συμπτώματα εμφανίζονται αμέσως μετά την κατανάλωση της τροφής (ακόμα και ελάχιστης ποσότητας) που προκαλεί την αλλεργία, ενώ στη δυσανεξία τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά, ακόμα και αρκετές ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής στην οποία έχουμε δυσανεξία. Και μολονότι τα συμπτώματα της δυσανεξίας είναι εξίσου δυσάρεστα με αυτά της αλλεργίας, δεν είναι συνήθως τόσο σοβαρά, ούτε απειλούν τη ζωή μας (όπως συμβαίνει με κάποιες τροφικές αλλεργίες). Σε κάθε περίπτωση όμως, επειδή κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός καλό είναι να γνωρίζουμε τι μας προκαλεί δυσφορία και τους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε, ζητώντας συμβουλές από τον γιατρό που μας παρακολουθεί.
Ποιες τροφές προκαλούν αλλεργίες – δυσανεξίες;
- Αλλεργίες: Συνήθως αλλεργίες προκαλούν τροφές με πρωτεΐνες. Τα θαλασσινά, τα γαλακτοκομικά και οι ξηροί καρποί, είναι οι συνήθεις ύποπτοι για τροφικές αλλεργίες, αλλά παρατηρούνται και αλλεργίες και στη σόγια και στα φρούτα, και στα ψάρια κ.ά.
- Δυσανεξίες: Η λακτόζη (ουσία στο γάλα), η γλουτένη (ουσία στο σιτάρι και στα δημητριακά), τα συντηρητικά και τα χημικά πρόσθετα (κυρίως τα τεχνητά χρώματα, όπως η ταρτραζίνη ή τα θειώδη άλατα, τα ενισχυτικά γεύσης και αρώματος όπως το γλουταμινικό νάτριο – MSG και τα συντηρητικά – νιτρικά άλατα των κρεάτων) κάποιων τροφών είναι τα συστατικά που συνήθως προκαλούν τροφικές δυσανεξίες.
Τα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε
- Γαστρεντερικές ενοχλήσεις: Είναι κοινό σύμπτωμα και στις αλλεργίες και στις δυσανεξίες. Ενοχλήσεις όπως πόνος στο στομάχι, καούρες, φούσκωμα, ναυτία, διάρροια κ.λπ., είναι συμπτώματα που συχνά θυμίζουν αυτά της τροφικής δηλητηρίασης, αλλά μπορεί να οφείλονται σε κάποια αλλεργία ή δυσανεξία.
- Πόνος στο στήθος - δυσκολία κατάποσης: Πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά συμπτώματα τροφικής αλλεργίας, καθώς ο οργανισμός απελευθερώνει μαζικά ηωσινόφιλα (λευκά αιμοσφαίρια) στον οισοφάγο, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται στο σημείο φλεγμονή και να στενεύει η πεπτική οδός.
- Εξανθήματα: Η εμφάνιση εξανθημάτων σε διάφορα σημεία του σώματος, καθώς και το πρήξιμο στις αρθρώσεις και τα δάχτυλα και η φαγούρα ή οι κοκκινίλες σε κάποιες περιοχές του σώματος ή και του προσώπου αποτελούν σύμπτωμα τροφικής αλλεργίας.
- Πτώση της αρτηριακής πίεσης: Η τροφική αλλεργία μπορεί να προκαλέσει πτώση της πίεσης, ζαλάδα ακόμα και λιποθυμία.
- Βήχας και φαγούρα γύρω από το στόμα: Ένα σύμπτωμα που παρουσιάζουν όσοι έχουν αλλεργία συνήθως σε κάποιο φρούτο ή λαχανικό.
Πώς αντιμετωπίζονται;
Το βασικό που έχει να κάνει κανείς που παρατηρεί πως έχει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα είναι να επισκεφτεί έναν αλλεργιολόγο, που με ειδικές εξετάσεις, όπως δερματικά τεστ ή εξετάσεις αίματος, θα εντοπίσει την τροφή που πιθανά προκαλεί αλλεργία. Τα αλλεργικά επιδερμικά τεστ συνήθως βοηθούν στο να διαπιστωθεί ποιες τροφές προκαλούν τα αλλεργικά συμπτώματα, ενώ οι εξετάσεις αίματος (RAST) ειδικεύονται στην ανίχνευση των αντισωμάτων που είναι ειδικά για το αλλεργιογόνο που μπορεί να συσχετιστεί με τα συμπτώματα του ασθενή. Έτσι ο γιατρός μπορεί να συστήσει και την ανάλογη θεραπεία που είτε περιλαμβάνει την λήψη φαρμάκων είτε απλά την πλήρη αποφυγή της τροφής.
Οι εξετάσεις αυτές δεν χρειάζεται να σας βγάλουν εκτός του οικονομικού προγραμματισμού σας. Με ένα ιδιωτικό εξωνοσοκομειακό πρόγραμμα, εξασφαλίζεις προνομιακές τιμές σε διαγνωστικές εξετάσεις για τον εντοπισμό αλλεργιών που πραγματοποιούνται σε ιδιωτικά διαγνωστικά κέντρα.
Στην περίπτωση των δυσανεξιών δυστυχώς ο εντοπισμός των αιτιών που τις προκαλούν δεν είναι τόσο απλός και πολλές φορές δεν είναι εύκολα εφικτό ο αλλεργιολόγος να εντοπίσει με απλές εξετάσεις σε ποια τροφή πιθανά έχετε δυσανεξία.
Σε γενικές γραμμές πάντως, καλό είναι να προσέχεις τις επιγραφές με τα συστατικά των τροφών που καταναλώνεις καινα αποφεύγεις το φαγητό από έξω.
Διασφαλίσε διαγνωστικές εξετάσεις και ιατρικές παροχές σε συνεργασία με τα μεγαλύτερα διαγνωστικά κέντρα και νοσοκομεία.
